Havzi Nela, ende pa marrë pafajësinë !
Mori titullin “Nderi i Kombit”, por figura e disidentit nuk është rehabilituar
Martiri i demokracisë poeti disident, Havzi Nela, për idetë e tij të shprehura publikisht u përndoq nga Sigurimi i Shtetit për 25 vite rresht derisa më 10 gusht të vitit 1988 u ekzekutua me varje në litar. Pas vitesh pluralizmi politik një prej figurave të rehabilituara dhe glorifikuara është Havzi Nela, i cili u dënua me vdekje pas një kalvari të gjatë e të tmerrshëm burgimi, torture, internimi e survejimi. E varën në litar më 10 gusht 1988. Trupi i pajetë i Havziut mbeti i varur nga mesnata e deri në mesditë që kolektivat punonjëse të shkonin ta vizitonin te vendi i quajtur “Agjencia”, në lindje të Kukësit. Kështu, pas më shumë se dy dekadash gjërat ndryshuan pozitivisht dhe Havziu tashmë është Nderi i Kombit, me dekret të posaçëm të Presidentit Topi.
Me gjithë titullin e madh, Havzi Nela, mbetet ende një figurë e pa vlerësuar siç duhet. “Havzi Nela vazhdon ende të persekutohet nga një pjesë e shoqërisë dhe kjo vjen për shkak të një mungese të humanizmit...”, thotë shkrimtari Petrit Palushi, i cili është i vetmi kurator i trashëgimisë së martirit. Ai që në vitet ‘90 ka mbledhur dhe botuar vjershat e Nelës, ndërsa kohët e fundit ka botuar edhe tre libra për Havziun, përkatësisht një libër me vlerësime për të, një me poezi të zgjedhura, si dhe një monografi. Palushi kujton faktin që Avziu ende nuk e ka marrë pafajësinë me vendim gjykate, ndonëse merr një vlerësim shumë të lartë nga ana e Presidentit të Republikës. Sa qe gjallë atë e përndoqën gati që të gjithë, nuk e lanë të qetë as në kasollen ku e kishin internuar në Arrën, në fund të viteve ’80, ku një polic shkonte dhe e shqetësonte kur shkruante vjersha. Edhe sot Havzi Nela nuk mund të quhet figurë plotësisht e rehabilituar përderisa ata që e survejuan dhe spiunuan, ata që ndikuan në denigrimin dhe sakrifikimin e tij nuk kanë kërkuar ndjesë publike. Nga ana tjetër, një numër institucionesh janë përpjekur ta vlerësojnë, duke e shpallur qytetar Nderi të Qytetit të Kukësit (post mortum), më pas Nderi i Qarkut të Kukësit e së fundi edhe Nderi i Kombit.
Kush ishte Havzi Nela
